ترجمه مصباح الهدایةالی الخلافة والولایة

کتاب (ترجمه مصباح الهدایةالی الخلافة والولایة) همانگونه که از نام رساله هویدا است، موضوع مورد تحقیق در این رساله شرح و بیان خلافت الهیه و نبوت محمدیه و ولایت علویه بر مشرب اصحاب معارف و منطبق با حقایق قرآنی و دقایق روایی است.در تفسیر خلافت الهیه می‌فرماید: خلافت الهیه از شئونات بزرگ الهی و عالیترین مقام ربانی است، باب ابواب تجلی و کلید فتح عالم غیب و شهود است. و در اصطلاح خاص عبارت از مقام عندیت و قرابت ویژه عبد و سالک به حق تعالی است و مفاتیح الغیبی که جز خدا کسی از آن خبر ندارد، در این مقام ظهور می‌کند. اسماء و صفات به سبب خلافت الهیه از عالم غیب و بطون ظهور و بروز می‌کند. این همان حجاب بزرگ است که کوچک و بزرگ در مقابل آن نیست و نابود می‌گردند و دارا و نادار در حضور آن هلاک و فانی می‌شوند. و در یک جمله خلافت الهیه همان روح و حقیقت خلافت محمدیه صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم می‌باشد. در تقریر نبوت محمدیه می‌فرماید: نبوت به معنی انباء و اخبار است و نبی به معنی منبی ء و مخبر از ذات خدا و اسماء و صفات و احکام و مقاصد او است نبوت دارای تقسیماتی است مانند: نبوت حقه حقیقیه و نبوت حقه ظلیه، نبوت مطلقه و نبوت مقیده، نبوت عامه و نبوت خاصه، و نبوت تشریعی و نبوت تعریفی یا انبایی.نبوت مقام ظهور خلافت الهیه و ولایت است یعنی نبوت ظاهر خلافت و ولایت است و ایندو باطن آن می‌باشند. نبوت حقیقیه مطلقه عبارت از اظهار اسراری است که در غیب الغیوب است در حضرت واحدیت به حسب استعداد مظاهر به روش تعلیم حقیقی و اخبار ذاتی.
در تاویل ولایت می‌فرماید: خلافت الهیه در واقع حقیقت ولایت است.ولایت معانی مختلفی دارد مانند قرب، محبوبیت، تصرف، ربوبیت و نیابت. تمام این معانی شایسته این حقیقت است و سایر مراتب ظل و سایه آن است و آن رب و مربی ولایت علویه است که با حقیقت خلافت محمدیه در عالم معنا و ظاهر متحد است. «مرتضایی که کرد یزدانش همره جان مصطفی جانش»